Kỹ năng xử lý tình huống ở bé là một kỹ năng tư duy quan trọng góp phần tạo nên những thành công trong học đường và trong tương lai. Ở những bước khởi đầu, những tình huống xử lý tưởng chừng như thật đơn giản: làm thế nào để lục lạc tạo ra tiếng kêu, làm thế nào để chú hề trong hộp nhạc xuất hiện…, nhưng để trả lời cho những thắc mắc này đòi hỏi nhiều tư duy và phương pháp Thử-Sai. Sau khi bé khám phá được cách vận hành đồ chơi, bé sẽ cảm thấy tự tin và hãnh diện hơn. Sự tự tin và hãnh diện này sẽ khuyến khích bé tìm tòi và học hỏi nhiều hơn về thế giới xung quanh bé.
Mỗi bé có cách xử lý tình huống khác nhau tùy vào lứa tuổi và môi trường của bé. Bạn sẽ làm gì để giúp bé phát huy kỹ năng này?
Đối với bé có độ tuổi từ 0-16 tháng:
Ở lứa tuổi này, bé sẽ bắt đầu học kỹ năng xử lý tình huống bằng việc tìm hiểu và khám phá những vật dụng và môi trường xung quanh mà bé được tiếp xúc. Sau đó bé áp dụng những trải nghiệm này vào những tình huống mới đối với bé. Ví dụ:
Khi được 7 tháng tuổi, bé có thể phân biệt được giữa người lạ và người thân quen, và tùy vào đối tượng gặp gỡ nào mà bé có những phản ứng khác nhau. Cụ thể là với người quen, bé bé sẽ dang tay đón chào, và với người lạ thì bé sẽ dè dặt hơn và phản ứng bằng việc nép mình vào những người thân bên cạnh bé.
Đến 11 tháng tuổi, khi nhìn thấy bố mẹ thường hay vẫy tay chào tạm biệt bé trước khi đi làm, bé sẽ áp dụng động tác vẫy tay này với bố mẹ vào buổi tối trước khi đi ngủ.
Những điều đơn giản để giúp bé:
Đối với bé từ 16-30 tháng tuổi:
Ở lứa tuổi này, khi đã được phát triển tư duy nhạy bén ngay từ nhỏ, bé sẽ bắt đầu chủ động hơn trong việc tự tìm hiểu, khám phá, và xử lý tình huống. Giai đoạn này, ngoài việc lặp đi lặp lại một hành động, bé sẽphối hợp tất cả những kỹ năng cơ bản mà bé đã trãi nghiệm(ngôn ngữ, tư duy, kỹ năng vận động…) vào việc phát triển kỹ năng xử lý tình huống theo hướng riêng của be, bằng những cách sau:
Những điều bạn có thể làm để giúp bé phát triển kỹ năng xử lý tình huống
Đối với bé từ 30-36 tháng tuổi:
Giai đoạn này, bé sẽ phát huy hơn việc tự xử lý tình huống mới bằng chính tư duy của bé. Cụ thể là bé sẽ nhớ những gì bé đã thấy hôm qua (“mẹ oi, hôm qua con thấy con mèo đen!”), bé sẽ tự kết nối việc bé thấy vào trò chơi của mình (bé sẽ mang chú mèo bông Miu Miu ra, và làm tiếng mèo kêu “meo meo”), sau đó bé sẽ tự tạo nên câu chuyện cho mình “Miu Miu đói bụng rồi, con sẽ cho nó ăn!”. Rõ ràng bé đã tự tạo cho mình tình huống mới để xử lý (Miu Miu đói bụng) và cũng đã tự tìm cách giải quyết tình huống đó (cho Miu Miu ăn)
Những điều bạn có thể làm để giúp bé:
Thật vậy, kỹ năng xử lý tình huống của trẻ rất quan trọng và có tầm ảnh hưởng rất lớn đối bé sau này. Khi đã được rèn luyện và hướng dẫn đúng cách từ nhỏ, bé sẽ sử dụng và phát huy tối đa khả năng tự tìm tòi, học hỏi, và xử lý tình huống, từ đó sẽ tạo nên những động lực góp phần vào sự sáng tạo và tự tin cho bé. Hơn thế nữa, vai trò của bạn tuy tưởng chừng như đơn giản nhưng có tầm ảnh hưởng rất lớn đối với sự phát triển toàn diện của bé sau này.
Nguồn: ZERO TO THREE